Wie is de mol?

Liefde lijkt toch het meest op een mooi gepresenteerde etalage. Maar eenmaal in de winkel zelf lijkt het toch het meest op een kringloopwinkel. Een vergelijking met de zorg is makkelijk gemaakt. Het door ‘ondernemerschap’ gedreven Slotervaartziekenhuis bijvoorbeeld. Als je de media mag geloven lopen de spanningen zo hoog op tussen medische specialisten en bestuur, dat je hier aan de sfeer van een TBS instelling moet denken. Financiële constructies, veronderstelde geldstromen via belastingparadijzen en een gesloten spoedeisend zorg vanwege achterstallig onderhoud… Je zal in deze bunker maar opgenomen worden… Toch is het totaal onzinnig de problemen bij het Slotervaart af te doen als een incident.

Marktwerking en publiek belang. Kunnen deze eigenlijk wel in dezelfde schoenen lopen? Ondernemerschap in de zorg wordt op alle fronten aangemoedigd, maar winstuitkeringen zijn verboden. Instellingen creëren lokaal marktmacht en veel medisch specialisten bundelen krachten en onderhouden in vele vormen eigen winkeltjes. Wie wil er eigenlijk nog binnen de gestelde WNT tarieven deze zorgkermissen besturen? Zorgverzekeraars zitten in een onmogelijke positie om deze “zorgmarkt“ te reguleren. Maar wie marktwerking heeft gezaaid, moet ook accepteren dat het Slotervaart de oogst is.

Maar dan is er altijd nog Michael Porter. Deze zorggoeroe zou met zijn ideeën over Value-Based Health Care de zorg weer vlot moeten trekken. Zelf ben ik geïnteresseerd in management vraagstukken. VBHC is empirisch zwak onderbouwd en is bovenal een ontkenning van de complexiteit van de zorg, waarbij concurrentie in het huidige tijdsgewricht leidend zou moeten zijn. Voor Porter is het bepalend om waarde te creëren voor de “klant“. Maar waarde wordt volgens mij vooral bepaald door behaalde resultaten en niet door de mate van inspanningen door wie ook geleverd.

Volgens mij is het met de VBHC net als met de muisarm, whiplash en de tenniselleboog, het waait weer over. Gelukkig maar want In ons lineair denken zijn standaarden de norm geworden. Het is hoog tijd voor zachte krachten, poëzie, compassie en vertrouwen in professionaliteit van de beroepsbeoefenaren

De zorgverzekeraars & -instellingen en zeker de politiek zullen op zoek moeten naar wat echt relevant is in de zorg. Dat gaat over klassiekers als toegang, betaalbaarheid en solidariteit.
Grote vraagstukken van deze tijd als milieu en zeker de zorg vereisen een domein overstijgende aanpak van de instituties, moed en leiderschap. Onderwerpen met een hoog electoraal afbreukrisico waarmee in Den Haag selectief en willekeurig wordt gewinkeld. Ik wil zeker niet terug naar het ziekenfonds of het Amerikaanse zorgstelsel waar het recht van de sterkte heerst.

Maar als het uitkomt zijn we toch weer trots op de Nederlandse zorg of lijkt ze ook op een mooi gepresenteerde etalage. Eenmaal in de winkel zelf lijkt het daar echter ook een kringloopwinkel:.. wie is hier de mol?

Henk Pastoors

Henk Pastoors is directeur van TopSupport Strategie en Informatie. Hij levert als adviseur maatwerk in analyse en strategie in de farmacie en zorg.