Artsen… zonder grenzen

Overdag leuk bezig zijn met kindsoldaten en ’s avonds met je potlood laten spelen door kind hoertjes. Onvoorstelbaar… toch? Ik ga Dick Swaab zijn boek “We zijn ons brein” er nog maar even op nalezen. Schuilt het kwaad in ieder mens, dus ook in jou en mij?

Macht en het verlangen ernaar doet veel met mensen. Zo verzin je dat je in een datsja met Vladimir Poetin bent geweest en voor je het weet moet je bij Bram Bakker in therapie. Ik weet niet wat erger is. Bram Bakker is in zijn eigen hoogmoed een gevaar voor de samenleving. Je gaat gezond zijn praktijk binnen en komt er als een gek uit. Dat de inspectie niet ingrijpt bij deze mediagek, en de zichzelf pijpende psychiater met pratend waterhoofd zijn zendmachtiging niet afneemt. Ik zelf ben een opgewekt mens en mijn verwrongenheden zijn er bij de Jezuïeten wel uit geramd. Mijn eigen perverse gedachten zijn hierdoor zo verdrongen dat ik voor de samenleving geen gevaar meer ben. Ook in de zorg is macht ongemakkelijk. Misschien is het verlangen om in de zorg te werken een sublimatie van de Bokito in ons. Onderschat bijvoorbeeld niet wat de “statoscoop” met de afhankelijke relatie tussen arts en patiënt doet.

Maar we hebben behoefte aan bedrog. Zo creëren we onze illusies. Denk aan middelen die apotheken verkopen die onze haargroei zouden bevorderen of onze rimpels doen verdwijnen. Als ik om me heen kijk is dat het beste bewijs dat ze niet werken. Anders is het met Prednison. Dit wordt vaak gegeven aan een stervende als een deksel op de alsmaar toenemende wanhoop. Je krijgt tot blijdschap van de familie de stervende er nog mee aan het zingen. Voor even maar.

Toen ik dienst-vervangend werk in het verpleeghuis deed dacht ik al dat artsen de boel belazerden. De suggestie van een behandel-perspectief bij kanker, MS en Parkinson. Een doorbraak in de medische wetenschap is altijd dichtbij. En zo is het veelal ook gebleven. In onze angst voor de dood doen we rare dingen. Het verschil tussen mensen en dieren is dan ook dat de eerste geneigd is pillen in te nemen. De zorg is daarmee een industrie geworden waarbij de secundaire emoties van betrokkenheid mij toch vaak doen denken aan een openhaard die slecht trekt. Dat zie je ook met regelmaat in de Tweede Kamer. Ambities, zingeving, iets aan de wereld willen bijdragen, allemaal prachtig. Maar enkel daarop vertrouwen… Artsen zonder grenzen.

Henk Pastoors is directeur van TopSupport Strategie en Informatie. Hij levert als adviseur maatwerk in analyse en strategie in de farmacie en zorg.